Hệ thống giáo dục Mỹ khá giống với các quốc gia khác trong khu vực. Hai bậc giáo dục tiểu học và trung học tại Mỹ là miễn phí và bắt buộc. Lứa tuổi mà trẻ em bắt đầu và được phép kết thúc học tập thay đổi theo từng tiểu bang. Nhưng thông thường, giáo dục bắt buộc từ lớp 1 (6 tuổi) cho đến lớp 10 (16 tuổi), mặc dù ở một số tiểu bang, trẻ em phải bắt buộc giáo dục đến lớp 12 (18 tuổi).
Sự khác biệt này là do Chính phủ liên bang, tiểu bang và địa phương ở Mỹ điều hành và cung cấp tài chính. Tại đây, trẻ em có thể hoàn thành các yêu cầu giáo dục bắt buộc bằng cách theo học các trường công lập hoặc tư thục do tiểu bang chứng nhận. Hầu hết các trường này đều được chia thành 3 cấp chính: tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông.
Năm học tại Mỹ thường bắt đầu vào tháng 8 hay tháng 9 và kết thúc vào tháng 5 hoặc tháng 6 năm sau. Trẻ em thường bắt đầu với các lớp mầm non, sau đó là mẫu giáo và tích lũy dần lên lớp 12. Nếu có nhu cầu và đủ điều kiện, các học sinh có thể vào học đại học để lấy các bằng cấp cao hơn như Đại Học, Thạc Sỹ hay Tiến Sỹ…
Nhà trẻ và mẫu giáo
Tại Mỹ, không có tính bắt buộc đối với các chương trình nhà trẻ và mẫu giáo. Tuy nhiên, chính phủ liên bang có hỗ trợ tài chính cho chương trình nhà trẻ và mẫu giáo cho những gia đình có thu nhập thấp. Còn hầu hết các gia đình vẫn tự tìm trường và trả chi phí cho chương trình học này.
Tiểu học và trung học cơ sở
Trẻ em tại Mỹ bắt buộc phải đi học, độ tuổi theo yêu cầu thì tùy theo tiểu bang. Ở Mỹ, hầu hết trẻ em bắt đầu chương trình giáo dục tiểu học sau khi hoàn thành mẫu giáo (thường là 5 tuổi). Sau đó sẽ vào lớp 1 vào lúc 6 tuổi (một số tiểu bang có thể bắt buộc lúc 5 tuổi). Sau khi hoàn tất chương trình giáo dục tiểu học, học sinh sẽ vào chương trình trung học cơ sở.
Trung học phổ thông
Chương trình trung học phổ thông bắt đầu từ lớp 9 đến lớp 12. Ở một số bang, trung học cơ sở và trung học phổ thông sẽ được kết hợp lại làm 1. Nhưng hầu hết ở Mỹ, các học sinh đều phải hoàn tất 12 năm học nếu muốn học cao lên để lấy các bằng cấp chứng chỉ nghề, cao đẳng, đại học…
Hệ thống giáo dục của Mỹ
CÁC LOẠI HÌNH GIÁO DỤC BẬC CAO
Hiện nay, càng nhiều du học sinh có nhu cầu đến Mỹ để học tập. Hiện tại có khoảng 4,500 cơ sở giáo dục bậc cao (cao đẳng, học viện và đại học) ở 50 bang trên khắp nước Mỹ có cung cấp chương trình giảng dạy và cấp bằng. Học viện khác nhau sẽ cung cấp những bằng cấp khác nhau được Mỹ công nhận.
Cao Đẳng Cộng Đồng (Community College)
Trường Cao Đẳng Cộng Đồng thường cung cấp chương trình học 2 năm với bằng Liên kết (Associate Degree) và một số chứng chỉ ngắn hạn hoặc bằng cấp nghề. Các trường Cao đẳng cộng đồng thường có mức học phí vừa phải, một số trường không yêu cầu SAT, TOEFL hay IELTS. Học sinh hoàn tất lớp 11 tại Việt Nam cũng có thể theo học trường Cao Đẳng Cộng đồng tại Mỹ. Học sinh theo học trường này sau 2 năm học sẽ được cấp chứng chỉ để đi làm hoặc chuyển tiếp lên đại học hoặc cao đẳng chuyên nghiệp hệ 4 năm, hoàn tất 2 năm ở những trường này để được nhận bằng Đại Học.
Tuy nhiên, học sinh cần lưu ý những trường Cao đẳng cộng đồng này có chương trình liên kết với những trường hệ 4 năm hay không? Chương trình chuyển tiếp 2+2 này khá phổ biến nhưng không phải áp dụng cho tất cả các trường.
Học viện công nghệ (Vocational Technical Institutions)
Các trường học viện công nghệ tập trung giảng dạy cho một số chuyên ngành cụ thể như Nha Khoa, Kỹ thuật dân dụng, nghệ thuật ẩm thực và một số ngành nghề khác không cần bằng cấp nhưng cần chứng chỉ đào tạo.
Cao Đẳng (College)
Ngày càng nhiều cơ sở giáo dục cung cấp chương trình giáo dục bậc đại học tại trường Cao Đẳng. Sự nâng cao vị thế này bắt nguồn từ sự hợp tác giữa các trường cao đẳng cộng đồng và trường đại học để tăng tiêu chuẩn hóa chương trình học và tối đa hóa số tín chỉ được chuyển giao vào đại học, vì đây là yếu tố thường xuyên gây ảnh hưởng đến sinh viên (phải học thêm các môn bổ sung hoặc đóng thêm tiền học phí không cần thiết).
Một số trường Cao Đẳng được phép cung cấp bằng Cử Nhân chuyên biệt 4 năm thay cho trường đại học, vượt xa mức giáo dục 2 năm điển hình của các trường Cao Đẳng cộng đồng.
Đại Học (University)
Các trường đại học là cơ sở giáo dục định hướng nghiên cứu, cung cấp các chương trình đại học và sau đại học. Các chương trình đào tạo sau đại học được cấp bằng Cử Nhân, Thạc Sỹ, Tiến Sỹ…
Tại Mỹ có trường đại học công lập hoặc tư thục. Trường đại học công lập thường là trường đại học của bang, được trợ cấp bởi chính phủ. Còn trường tư nhân thường do các nhà hảo tâm hoặc cơ sở giáo dục đầu tư. Về chất lượng giảng dạy, không có sự phân biệt giữa hai trường công lập hay tư thục. Vẫn rất nhiều phụ huynh lựa chọn trường tư thục thay cho công lập vì chất lượng giảng dạy và danh tiếng của trường.
Để ra trường, các sinh viên phải hoàn tất tín chỉ (Credit) nhất định cho khóa học của mình. Thông thường chương trình học Cử Nhân sẽ kéo dài khoảng 4 năm. Tuy nhiên, sinh viên có thể đăng ký và hoàn tất tín chỉ sớm hơn dự kiến nếu sắp xếp được thời gian học và đạt số điểm yêu cầu từ nhà trường.
Yêu cầu đầu vào đối với trường Đại học tùy thuộc vào chuyên ngành học cũng như bậc học, trường mà sinh viên chọn. Một số trường có thể yêu cầu GRE, GMAT, IELTS nhưng cũng có một số trường không yêu cầu. Tuy nhiên, sinh viên có thể cần học những khóa học bổ sung để được đáp ứng yêu cầu tối thiểu từ nhà trường nếu những bằng cấp trên còn thiếu
- Cử nhân (Bachelor): Chương trình học thường kéo dài 4 năm
- Thạc Sỹ (Master) : Chương trình học thường kéo dài 2 năm.
- Tiến Sỹ (Doctorate): chương trình học thường kéo dài 3 năm trở lên
Ngoài ra, một số trường còn có chương trình nghiên cứu sau Tiến Sỹ (Post Doc), chương trình này chủ yếu dành cho các bạn muốn tiếp tục công cuộc tìm tòi và sáng sáng tạo. Điều này rất tốt cho sơ yếu lý lịch xin việc làm giảng viên chính thức tại các trường Đại học danh tiếng. thời gian nghiên cứu tùy thuộc vào từng trường hợp chuyên biệt (khác nhau về ngành, trường, giảng viên cố vấn, đề tài nghiên cứu…)
Đa số kinh phí sẽ được hỗ trợ bởi nhà trường hoặc các tổ chức.